Krassen in het tafelblad

Walter geeft ons de vraag door die hem gesteld is: "waarom wil een mens iets volmaakts? Waarom is ie niet tevreden als er een krasje op de nieuwe tafel zit?"
Mijn antwoord is onbescheiden lang voor een reactieforumpje; vandaar dat ik het hier geef.

Ik ben zelf een enorme perfectionist, al zo lang ik me kan herinneren.
Als we, in de eerste klas van de lagere school, een nieuw schriftje kregen van de juf, dan was dat hele schriftje voor mij verpest als op de eerste bladzij een fout stond. Of een vlek. Of zelfs maar een onregelmatigheid in het handschrift, of in de dikte van de letters.
Het kon zelfs nog voor die eerste bladzij al misgaan: als de juffrouw je naam op het kaftje schreef, en de per ongeluk de inkt uitveegde.
Vreselijk; ik kon daar echt heel wanhopig over zijn. Het schriftje bedorven, nog geen uur nadat je het had gekregen; en je kon niets uitrichten, want je was zes jaar en machteloos.

Dat perfectionisme, de drang om het nieuwe schriftje tot de laatste bladzij nieuw te houden, is altijd gebleven.
Het heeft onder andere te maken met wat Actiereactie als antwoord geeft: 'De mens wil volmaakt omdat juist dit hemzelf ontbreekt'.
Hoewel: het is niet eens het volmaakte, dat ontbreekt.
Het voordeel van volmaaktheid is het overzicht; de zekerheid. De enige verrassing die volmaaktheid bied, is de verrassing dat er werkelijk niets onvolmaakts is. Maar verder is het eigenlijk het saaiste wat er is. Saai; en veilig. Geen onverwachte dingen; geen onbekende dingen: alles is duidelijk en op zijn plaats; gecontroleerd en te controleren.

Wat ik in mezelf mis is niet volmaaktheid, maar een basisveiligheid. Vertrouwen in mezelf; het vertrouwen dat ik mezelf ken en kan controleren. Ik voel me helemaal nooit veilig, en al helemaal niet wanneer ik met mezelf alleen ben. En zolang ik me met mezelf niet veilig voel en geen overzicht heb over wie ik ben en wat ik van mezelf kan verwachten, zoek ik dat in alles wat buiten me ligt. En hoe meer de structuur en de veiligheid in mezelf ontbreekt, hoe meer ik dat verlang van mijn omgeving.
Het valt te verwachten dat de Jehova-getuige inderdaad zal antwoorden dat 'het enig waarlijk volmaakte Jehova is'. Waarmee ik geen donder opschiet; door op Jehova te vertrouwen en in hem of haar of het te geloven, heb ik nog geen vertrouwen of geloof in mezelf.

Met Toms antwoord kan ik ook wel wat: dat 'het altijd een hele geruststelling als er al een krasje op een tafelblad zit'.
Het eerste krasje is namelijk het ergst. Dat leidt af; dat is irritant. Het is als door een oud pittoresk dorpje wandelen; je kijkt om je heen, hobbelt over de oude keien; waant je eeuwen terug. Tot je, al dromend, in de verte kijkt en daar, achter de bomen, een snelweg ontwaart. Klap; beeld in duigen.
Dat eerste krasje.. tot die tijd is een tafelblad, of een CD of een spiegel of het glaasje van een horloge, nog egaal en glad en oneindig. Dat krasje is dan als een kras op het ijs, waarin je oog haakt en struikelt.
Vanaf die eerste kras is het niet erg meer. Je bent gestruikeld en opgestaan; hebt je neergelegd bij het feit dat de volmaaktheid is gebroken. En je bent tot de conclusie gekomen dat jij ook niet bent gebroken. En dan is die kras eigenlijk heel fijn, want je hoeft niet meer heel voorzichtig op je tenen te lopen om de volmaaktheid in stand te houden. Je kan gewoon leven; en onderwijl kijken naar de krassen en het leven dat anderen voor je hebben gemaakt. Verrassend, bewonderenswaardig, spannend.

Eigenlijk is volmaaktheid helemaal niet zo leuk..

(Copyright voor de titel uiteraard Guus Kuijer)