Waarschuwing

Ook gepost op een forum voor eetstoornissen

Lieve allemaal,

Sommigen van jullie kennen me misschien nog, de meesten denk ik niet.
Een paar jaar geleden postte ik hier vrij veel.
Gek genoeg heb ik het toen nauwelijks over mijn eetstoornis gehad.
Dat wil ik nu wel doen.

In 1997 kreeg ik anorexia.
Ik had toen al jaren problemen op andere vlakken. Ik had ook al jaren een moeizame relatie met mijn lichaam en voedsel, maar dat stond nauwelijks op de voorgrond.
Tot in de zomer van 97.
Ik had een darmvirus, dat vrij lang aanhield, en ik viel veel af. Net als andere keren dacht ik: en nu blijft het eraf ook! - maar anders dan die keren lukte me dat nu ook.
Aanvankelijk was het gewoon 'leuk lijnen', maar in september veranderde dat. In een periode van hoogstens een week kwam er een omslag; ik voelde dat er iets grondig mis was: ik leek vanuit het niets gevangen gezet in mijn eigen denken, in een obsessie voor eten.
Bij het afscheid van een gesprek met mijn psychiater zei ik, al op de drempel, heel terloops: 'oh, ik geloof dat ik anorexia aan het krijgen ben..'. Hij was not amused.
De volgende keer kwamen we er even op terug. Het was ons allebei duidelijk dat het een zeer hinderlijke bijkomstigheid was, maar niet het hoofdprobleem.
Hij waarschuwde me alleen, dat ik er wel voor moest zorgen niet onder Gewicht X te komen.
Ik ging vlak daarna in deeltijdbehandeling en verliet mijn psychiater, maar zijn opmerking bleef hangen. De maanden daarop, en de jaren erna.

Lang voor Gewicht X voelde ik me doodziek.
Mijn laagste gewicht ooit was een kilo onder Gewicht X; achteraf gezien was ik toen gevaarlijk dicht bij mijn eigen ondergang.
Terwijl ik niet eens uitzonderlijk licht was.
Ik was vrij licht, ja. Maar niet extreem. Onder jullie zijn mensen die veel, veel lichter zijn. Er zijn mensen die van zichzelf al zo fijn gebouwd zijn dat ze hun hele volwassen leven rond dat gewicht zweven, zonder ergens last van te hebben.
Zoals er aan de andere kant mensen zijn die zwaarder zijn dan ik toen, maar veel zieker.

Ik ben ook niet heel lang zo licht geweest.
Mijn laagste gewicht hield ik hooguit twee weken vast.
Ik heb in totaal hooguit anderhalf jaar ondergewicht gehad, wat voor veel 'verstokte' anorexiapatienten vrij kort is.
Niettemin heeft die relatief korte periode enorme sporen achtergelaten.

Ik heb nooit geloofd in het loskoppelen van therapie en dieet.
Een eetstoornispatient dwingen tot eten en aankomen, zonder begeleiding en therapie, zonder de achtergronden aan te pakken, heeft geen zin en zal eerder averechts werken.
Ik geloof er ook niet in dat aankomen überhaupt een oplossing is, als de oorspronkelijke reden van het onstaan van de eetstoornis er nog zit. Hoewel het beslist zo is dat ondergewicht de stemming, het denken en de algemene fysieke èn geestelijke weerstand enorm beinvloed.
En tegelijk wil ik jullie hiermee eigenlijk smeken toch alsjeblieft te blijven eten, en weer meer te gaan eten.
Ondanks dat het niets oplost.
Alleen maar omdat het je toekomst zo compleet kan verpesten.

Ik weet het. Julie denken allemaal, al is het maar heel stilletjes: 'maar ik ga dit volhouden! Ik wil helemaal niet in een toekomst leven waarin ik moet eten en aankomen! Ik sta boven eten, ik heb geen eten nodig, ik ben sterk, ik heb wilskracht!'.

Toe.
Wees nou eerlijk.
Je hebt feitelijk maar drie keuzes.
1: je gaat dood.
2: je wordt beter
3: je blijft de rest van je leven op een soort halfslachtige, altijd kwakkelende manier, doorhobbelen.

Dat gevoel van macht en kracht, dat je aan het begin van je anorexia hebt: dat verdwijnt.
Het gevoel van alleen maar energieker worden, hoe minder je eet: dat verdwijnt.
Het gevoel van controle, over jezelf en over je eten: het verdwijnt.
Wat overblijft is een complete machteloosheid. Voortdurende angst. Zelfhaat. Altijd moe en ziek zijn.
Wat zal overblijven, nog jaren later, zijn de fysieke naweeën.
Wat je nooit had verwacht, wat niemand je heeft voorspeld.

Zeg niet: dat gebeurt mij niet, ik laat het niet zo ver komen.
Dat is namelijk niet aan jou om te zeggen. Je lichaam is niet iets waarmee je kan spelen. Je lichaam bepaalt zelf wat het nodig heeft, en waar zijn grenzen liggen.
Je lichaam houdt zich niet aan statistieken, of aan DSM-classificaties, die spreken van percentages en criteria. Zoveel punten, zoveel labeltjes.

Toen ik een BMI had van 20, volgens alle maatstaven toch nog gezond, stopte ik met menstrueren.
Dat is ernstig.
Het lijkt misschien handig en prettig, maar het is vooral heel ernstig.
Het betekent dat je lichaam zegt: 'jij bent niet gezond genoeg om een kind te kunnen dragen en baren. Je zou het kind en jezelf in gevaar brengen. Je hebt niet de energie en niet de reserves. En om jezelf en een eventuele vrucht te beschermen, leggen we nu een deel van je hormonale huishouding plat. Om te voorkomen dat je zwanger kan worden. En om energie te besparen'.
Ik menstrueerde drie jaar niet. Pas toen ik al anderhalf jaar op gewicht was vond mijn lichaam het blijkbaar veilig genoeg dat deel weer 'aan te zetten'.
De eerste maanden heb ik mijn hele puberteit opnieuw doorgemaakt.
Ik kreeg puistjes, overal. Stemmingswisselingen. Al wat ik aan hormonen had speelde op. Mijn borstklieren zwollen zo op dat zelfs mijn altijd nuchtere huisarts er van schrok. Harde sjoelstenen in elke borst; pijnlijk, misvormd. Ik kon niet liggen, mijn armen nauwelijks bewegen. Een trui aandoen deed al pijn. Maandenlang.

De puistjes genazen slecht.
Net als alles slecht genas en geneest.

Door te vasten verlaag je je stofwisseling. Je lichaam gaat op een spaarstand draaien. En als je pech hebt blijft het dat doen.

Ik ben gaan sporten, om mijn stofwisseling te verhogen en mijn spieren weer op te bouwen.
Die breek je namelijk ook af, als je maar ondervoed genoeg bent.
(en denk nou niet: 'maar ik ben niet zo dun, dan kan ik ook niet ondervoed zijn'. Er zijn mensen met vijftig kilo overgewicht die net zo ondervoed zijn als de geraamtes in de Soedan).
Ik eet nog steeds de helft van wat een normale vrouw van mijn leeftijd eet, maar ik moet altijd uitkijken dat ik niet aankom. Ik kom sneller aan dan ik ooit heb gedaan. Mijn lichaam is nog steeds in de veronderstelling dat er ooit weer een vastentijd aankomt, en slaat dus zeer efficiënt alles op wat er binnenkomt. En bespaart tegelijk op de andere lichaamsfuncties.

Een onderdeel van stofwisseling is celvernieuwing.
Die is bij mij volledig en waarschijnlijk voorgoed naar de kloten.
Als ik een wondje heb duurt het weken voor het weg is. En het laat per definitie een litteken achter.
Eens in de zoveel tijd, zonder aanleiding en zonder remedie, gaat elke centimeter huid jeuken. Niets te zien, alleen maar gekmakende jeuk.
Ik kan niet tegen zeep, ik kan niet tegen creme, ik kan niet tegen deodorant, eigenlijk nergens tegen.
Toen ik op mijn laagste gewicht was viel mijn haar uit. Ik had lang haar, en het werd almaar dunner en pluiziger, dus ik heb het afgeknipt en als ik nu foto's van toen zie lijk ik halfkaal. Mager bosje haar.
Dat breekbare is nooit meer overgegaan, en de enige manier waarop ik nu lang haar kan hebben is door het eens per week te wassen. Anders valt het uit.

Ik ben altijd moe.
Ik zie er altijd ongezond uit. Grauw. Ziek. Hoe gezond ik ook eet, hoe veel ik ook in de zon kom, hoe goed ik ook slaap.
Ik ben vaak duizelig.
Ik heb een te lage bloeddruk.
En dan al die kleine dingetjes.
Dat mijn darmen soms gewoon alle dienst weigeren, terwijl ik nooit heb gelaxeerd of gebraakt. Gewoon: de weg kwijt, net als de rest van mijn lichaam.
Die jeuk, altijd.
Altijd verkouden.
Overal littekentjes.
Het feit dat mijn huid openbarst als ik me scheer, zodat ik me in de zomer, in de sportschool, tegenover mijn eigen vriendin, een complete outcast kan voelen in deze 'haarloze maatschappij'.
Altijd alert zijn. Altijd voor jezelf zorgen als ware je een couveusekindje.

Dat gebeurt mij niet. zeg je nu weer.
Dat kan je maar op één manier voorkomen:
doe je uiterste best te blijven eten.
Het doet niets af aan de oorzaak van je eetstoornis. De reden waarom je dun wil zijn.
Ieder van jullie heeft zijn eigen reden, en geen reden is minder belangrijk dan de ander.
Je haat je lichaam, het is niet het jouwe. Iemand anders heeft je misschien het gevoel gegeven dat je lichaam slecht is, je bedriegt, lelijk is.

Maar het is wèl het jouwe.
Het dient je. Het zorgt voor je, wat je ook denkt.
En wat nu alles is, wat nu de kern van je leven is, zal dat niet altijd blijven.
Misschien richt je jezelf te gronde. Dat wou je niet, je wilt juist overleven en denkt dat dit de enige manier is - maar misschien gaat het ergens fout, en red je het niet.
Dan heb je niets gewonnen.
Maar als je het wèl redt - wat dan? Dan zal je eens deze weg moeten loslaten. Hoezeer je ook denkt dat je eetstoornis je enige en beste houvast is. Eens zal je zonder moeten doen, en dan zal je je lichaam hard nodig hebben. Hoezeer je het ook haat, hoe lelijk je het ook vindt, hoezeer je het ook wantrouwt.
Je lichaam is heilig. Je lichaam is een fantastisch mechanisme, dat alles zal doen om te overleven.
Verpest het niet.
Alsjeblieft.