Heer van de duisternis

Hij is grijs.
Niet: hij heeft grijs haar, maar hij is grijs. Hij is de belichaming van alles wat grijs is, en ik weet vrij zeker dat zijn naam eigenlijk Antraciet is.
Hij draagt een grauwe jas; de boorden en zakken afgesleten en kapot. Wat voor weer het ook is, in de hals van zijn jas heeft hij een paraplu hangen.
Kaarsrecht loopt hij; om klokslag twaalf uur komt hij eraan, over het pad naar de kantine. Een beetje schokkend, net of hij zo gespannen recht loopt dat zijn spieren ervan trekken. Waggelend, maar recht.
Zijn haar is donker, zijn blik zwart. Een felle duisternis - met het zwart van zijn blik lijkt hij zichzelf overeind en de wereld van zich af te houden.
Hij heeft grijze handschoenen aan, die hij nooit afdoet. Ook niet als hij in de kantine brood uit de bak pakt, of als hij soep schept.

Altijd twee kommen soep.
Hij neemt van alles twee porties; altijd. En elke portie al voldoende voor een flinke eter.
Als er nasi is, neemt hij één bord nasi, één gebakken ei en één kom soep. Maar dat alles tweemaal. Is er brood met worst, dan neemt hij één kom soep, één broodje met twee rookworsten. En ook dat tweemaal.
Hij schuift alles naar binnen, binnen een kwartier. Nog nooit heb ik iemand zo snel zo veel zien eten; en hij schrokt niet, hij schuift, letterlijk. Eerst de ene serie eten, dan de tweede identieke.

Al sinds ik dagbehandeling volg zie ik hem op het terrein, kom ik hem tegen in de kantine. En ik bekijk hem, met nog steeds diezelfde mengeling van fascinatie, verbazing, angst en walging.

Ik vraag me af wie hij is. Wat er met hem aan de hand is.
Verwonder me wat een psychische stoornis blijkbaar ook fysiek met je doet.
Ik ben geen kleine eter, maar ik zou niet eens één enkele door hem opgeschepte portie weg krijgen, en hij werkt er twee naar binnen. Elke dag weer. En het lijkt hem niet te deren; na zijn maaltijd hangt hij zijn paraplu weer in zijn kraag, staat op en wandelt weg. Even kaarsrecht als hij binnenkwam. En ook aan zijn postuur is niet te zien dat hij zoveel eet; in alle zes maanden dat ik hem nu zie is hij er nog geen gram dikker op geworden.
Misschien eet hij inderdaad voor twee. Misschien heeft hij een meervoudige persoonlijkheid, en vraagt die ander net zoveel voedsel. Misschien is zelfs zijn hele stofwisseling doordrongen van het feit dat hij niet één, maar twee is; en dus al dat voedsel nodig heeft.

Een tijdlang vroeg ik me af of hij, indien inderdaad gespleten, dan ook voor die ander in hem een lunchbon zou krijgen. En of ik dan misschien zou kunnen claimen 25 personen te zijn, en zodoende 25 lunchbonnen zou krijgen. Tsja, je weet nooit waar het nog goed voor is; je wilt misschien nog eens een leuk dinertje geven; gezellige entourage enzo..
Maar vorige week zag ik iets wat eigenlijk nog beter bij het beeld pastte.
Hij stond voor me in de rij bij de kassa. Hij haalde uit de binnenzak van die oude, kaalgedragen grijze jas een portefeuille. Haalde daaruit een splinternieuw briefje van honderd, overhandigde het aan de kantinedame en sprak op generaalstoon: "De rekening, Juffrouw!"