Toestand

Het houdt me bezig.
Het houdt me al langer bezig, maar nu pas realiseer ik me dat het me bezighoudt, en bèn ik er ook mee bezig.
Fasen. Vast, vloeibaar, gasvormig.

Vast eigenlijk niet zo. Misschien omdat dat 'te duidelijk' is - wat natuurlijk feitelijk onzin is. In scheikunde en natuurkunde is er niet zoiets als 'te duidelijk', ook niet eens als 'too obvious'.
Het zijn de plaatjes, denk ik, die zo illustratief waren, de schijn vaan demystificatie gaven. Kijk, zei de leraar, zo moet je je een vaste stof voorstellen, en hij tekende een serie bolletjes boven elkaar, die de ordelijke stapeling van moleculen moesten weergeven. Mooi, dat zeker. Schitterend, soms, als het eenvoudige stapelmodel werd gespecificeerd en gecompliceerd, naar ingewikkelde kristalconstructies. Mooi, prachtig, schitterend, misschien juist lelijk, maar magisch is het niet.

Nee. Dan vloeistof.
En dan nog niet alle vloeistof. Bij veel vloeistoffen heb ik de neiging om een directe link met een vast familielid te zien. Melk is gewoon gesmolten kaas, dat idee. Nonsens, maar het werkt. Ik zie de netjes gestapelde witte moleculen omvallen en weglopen. Met de ondoorzichtige vloeistoffen heeft mijn verbeelding geen problemen. Gekleurde componentjes die slap en onsamenhangend in een rivier rondzwemmen.
En daar zit nou juist het punt.
Die rivier.
Water.
Want als ik een vloeistof zie als zwemmende moleculen, waarin zwemmen ze dan?
De doorzichtige vloeistoffen - alcohol, water - daar kan ik met mijn verstand, of met mijn hart, niet bij. Magisch, mysterieus. Niet beet te pakken, niet uiteen te trekken. Het blijft gefragmenteerd op je huis achter, maar elk fragment, elke druppel en elke stroom, is één geheel. Het kan breken om je op te slokken, te omgeven, maar kapot gaat het niet. Plak. Druppels raken elkaar, worden grotere druppels, worden bekers en emmers en zeeen. Net zo eenvoudig ook weer te scheiden: geen water zo groot of je kan er toch zonder meer je hand in steken. Zo vormbaar, zo wendbaar, maar nooit kneedbaar.
Magisch.

En dan vuur.
Vuur is zo mogelijk nog moeilijker duidbaar.
Heeft vuur überhaupt wel een fase?
Is vuur een stof? Of slechts een verschijning, een zichtbare hoeveelheid warmte?
Maar ook een hoeveelheid warmte is 'iets'. Warme lucht, warme vloeistof, warme vaste stof. Maar warme lucht ziet er niet zomaar uit als een vlam. Wat is vuur, wat is de structuur van vuur? Als vuur eetbar zou zijn, hoe zou het dan smaken? Zou het voeden, ziet er iets in, 'leeft het'? Kan vuur breken, kan vuur kruipen, kan vuur zèlf smelten?
is vuur de belichaming van hitte, of is er ook iets dat heter is dan vuur? En hòe dan? Als wij, de mens, vuur gebruiken om te verhitten, hoe kan je dan verhitten tot boven de temperatuur van de bron, de motor van die hitte?

Magisch, mysterieus, ongrijpbaar en onbegrijpbaar.
Zózeer dat het me niet eens stoort.

Ja, het houdt me bezig.
Ik duik maar weer eens in wikipedia, misschien dat dat me wat wijzer maakt.