Ongelofelijk uniek

Lieve Merel,
ik heb van je gedroomd, vannacht. Ik realiseer het me nu pas.
Ik werd, bij ontwaken, direct door allerlei onaangename verrassingen begroet, dus het was wat weggezakt.
Maar net - bij thuiskomst van de boodschappen, heel prozaïsch zeulend met de lege biobak - schoot het me ineens weer te binnen.
Mijn droom over jou.

Je had me een exemplaar van je laatste boek beloofd, zou het toesturen.
Toen het pakje kwam maakte ik het vol verwachting open. Om teleurgesteld te worden.

Dit was een tweedehandsboek. Het was oud, vies; was slordig geplastificeerd om het nog enigszins toonbaar te maken. En het plastificeren van boeken zorgt zelden of nooit voor het aantrekkelijker maken - integendeel.
Bovendien was het een heel oud boek. Het was een bundel met de verzamelde gedichten en korte verhalen van Merel Roze - en al jaren geleden uitgebracht, dus bepaald niet up-to date.

Het kwam me bekend voor, ook nog eens.
Ik bekeek de omslag, keek in mijn kast. Ja, zie je: ik had het allang.
Hè bah. Wat een teleurstelling.
Natuurlijk, ik moest dankbaar zijn, hoe dan ook had je me een boek toegestuurd, had je moeite voor me gedaan.
Maar toch. Stiekem was ik wat beledigd en gekrenkt.

'Het is een ander', zei iemand toen. Kan me zo niet meer voor de geest halen wie.
'Het is een ander boek. Een andere druk, maar vooral: een heel speciaal exemplaar. Hier, kijk het schutblad maar'

Ik keek.
En daar zag ik het. Wat dit boek zo speciaal maakte.

Op het schutblad stonden de namen van de vorige eigenaars. Véél eigenaars: het boek was duidelijk van hand tot hand gegaan, decennia lang. Verschillende handschriften, verschillende jaartallen.
Maar: door de jaren heen, alleen maar 'Pucks'. Soms met een andere spelling, maar ontegenzeggelijk een of andere vorm van dezelfde naam. Door een bizarre speling van het lot was elke eigenaar van dit boek een Puck geweest.
Sommige jaartallen waren uit de oorlog. En ik 'wist', zoals je dat alleen in dromen kan 'weten', dat die mensen 'natuurlijk' waren omgekomen. Want Joods. Gedeporteerd, vermoord in de kampen.
Alle onuitgesproken maar toch overduidelijke, en zo schrijnende, verhalen die door dat ene schutblad werden verteld. Het maakte het boek - inderdaad - nog veel specialer.

Dat jij mij dit boek had gegeven. Zo'n volkomen uniek boek, vele malen bijzonderder dan 'gewoon' je laatst uitgebrachte.
Dat was meer dan waar ik van had durven dromen.

Nou ja. Bij wijze van spreken dan...

(Dromen.. dromen.. de 'onbetwistbare logica' van dromen.
Verzamelde werken, Merel! Zover ben je dus al. En dat niet alleen, maar die verzamelde werken blijkbaar al zeker een eeuw oud.
En hoezo ''want' Joods? Ik ben zelf niet Joods, en mijn naam nog veel minder. Maar die gedeporteerde eigenaars zijn dan weer beter te verklaren. Gisteren een prachtige documentaire op de Joodse Omroep, 'Herinnering aan een vermoord kind')