Zoals ik al eerder noemde, neem ik deel aan een onderzoekspanel, waarbij ik maandelijks tegen vergoeding een aantal vragenlijsten invul.
Deze maand betrof - betreft - één van die vragenlijsten het onderwerp 'schuldgevoelens'.
Als inleiding staat het volgende:
"Wij onderzoeken de gevoelens die mensen hebben naar anderen in de maatschappij. In dit geval onderzoeken we schuld. Mensen kunnen zich bijvoorbeeld schuldig voelen omdat ze een bepaalde afspraak zijn vergeten, omdat ze een ander pijn hebben gedaan, of omdat ze een bepaalde belofte niet zijn nagekomen. Wij willen weten wat u voelt en doet in een situatie van schuld. Daarom vragen wij u een situatie te herinneren waarin u zich schuldig voelde en deze zo precies mogelijk te beschrijven.
Denk nu terug aan een situatie waarin u zich schuldig voelde. Plaats uzelf terug in die situatie alsof u het op dit moment meemaakt. Probeer zoveel mogelijk details van de situatie en van de emotie die u op dat moment voelde hieronder te beschrijven."
Al 26 dagen staar ik naar dit stukje. Al 26 dagen laat ik het in mijn gedachten rondgaan. Rondspóken.
Ik voel me vaak genoeg schuldig.
Ik zou haast zeggen: ik voel me doorlopend schuldig.
Over kleine dingen. Pietluttige tijdverspillende schaamte, in feite.
Eeuwige sorry-zegger: sorry dat ik dat zei, sorry dat ik dat deed, sorry dat ik weer sorry zei. Sorry dat ik úberhaupt besta.
Dat telt niet. Vind ik. Voor dit onderzoek.
Natuurlijk zou ik het kunnen noemen, maar dat vind ik, op een bepaalde manier, 'vals spelen'.
Echt schuldgevoel.
Gerechtvaardigde, verwachte en vereiste schuld.
Het schuldgevoel dat aan je vreet; waarbij een simpel blozen allang niet meer volstaat, maar waarvan je, als je eraan denkt, voelbaar klein wordt.
De grote leugens, bedrog. De keren dat je werkelijk, soms willens en wetens, hebt gekwetst.
Onzegbaar groot.
Geen onderzoek anoniem genoeg.
Ik mag dan een nummer zijn: ik heb het vermoeden dat ik inmiddels een vrij kenmerkend nummer ben. Met al mijn betweterige commentaren, mijn nooit beknopte beschrijvingen als gevraagd wordt om een 'Anders, namelijk...'.
"Ze zullen het weten.", galmt door mijn hoofd. "Straks weet de hele wetenschappelijke wereld dat ik, dossiernummer Hf5865fytf, dat lieve brave chronisch-zieke meisje dat mailjes stuurt met verontschuldigingen als ze de deadline van een vragenlijst heeft gemist, dat die zóiets op haar geweten heeft. Verontwaardiging en misprijzen alom: ja, dat is je geraaie, dat je je schuldig voelt!"
Tot 23.59 vanavond heb ik, om het onderzoek af te ronden. Een onderzoek van 10 minuten, staat er bij.
Van 26 dagen, zegt de praktijk.
Schuld, boete.
Zal het panel me aan het eind vergeven, als ik het zelf niet kan...?
