Hot stuff

Er was eens een fornuis.
Het fornuis was gloednieuw, maar drie jaar oud. Dat wil zeggen: het was drie jaar geleden gekocht, maar door omstandigheden nooit gebruikt en dus in feite nog steeds gloednieuw.
Zijn voorganger was door mijn vader ingebracht toen hij met mijn moeder ging trouwen. Het was dus in elk geval meer dan 30 jaar oud en het deed het nog prima. Vroeger was ècht alles beter.

Goed, het was een fornuis met een gebruiksaanwijzing. De greep van het ovendeurtje was er al jaren af en het deurtje moest dus heel voorzichtig met brandende vingertoppen (want te lui voor pannelappen) aan de zijkant worden opengewipt. De branders zaten chronisch verstopt, wat als gevolg had dat, als je de oven wilde aandoen, je de vlam naar binnen moest blazen. Heel zachtjes, anders zou hij uit gaan, in plaats van naar binnen.
Voorts was het hele fornuis zó smerig dat Rob de Geus van de Smaakpolitie 'would have a field day with it'.
Maar ja, het oog der liefde: andermans rotzooi is gewoon rotzooi, maar eigen rotzooi is oud, vertrouwd en dierbaar.

Het oude fornuis was bekend. Elk gaspitje had een bekende kracht en dus een bekende invloed op pannen en voedsel. Verbrand eten, gebarsten kommetjes en drooggekookte pannen waren nooit een verrassing maar gewoon stommiteit, laksheid en onoplettendheid.
Het nieuwe fornuis was een hele andere zaak.

Vroeger was alles behalve beter ook trager en minder krachtig. Vroeger kon je nog gewoon traag dingen stoven en smoren. Dan zette je een pan met een sudderplaatje op het achterste pitje. Heel praktisch ook, dat het het achterste pitje was: dan stond het niet in de weg, kon het lekker verscholen rustig staan trekken.
Bij het nieuwe fornuis zat het kleinste pitje helemaal vooraan. Bovendien was het kleinste nieuwe pitje even groot als de middelgrote oude pitjes, dat kan je amper een stoofpitje noemen. (Voor de volledigheid van de vergelijking: de middelgrote nieuwe pitjes zijn even groot als het grootste oude pitje, het grootste nieuwe pitje is een soort vlammenwerper, a.k.a. 'wokbrander')

Elk gerecht werd een gok, elke kookpoging een experiment.
Mijn pap, die ik normaal een half uur op stoofstand liet staan, stond nu op het kleinste pitje op een berg van drie (!) sudderplaatjes nog steeds lustig te pruttelen en kon geen moment alleen gelaten worden. Elke avond moest ik mijn groentesausje met een spatel van de bodem afkrabben.

Ik ging een steeds grotere hekel aan het fornuis krijgen.
Ik las de handleiding, las productbeschrijvingen online, maar niets vertelde me hoe ik de grootte van de vlammen onder controle kon krijgen. In wanhoop bedacht ik al plannen tot ruil: een hip woktype zou misschien een nieuw ouderwets fornuis kunnen kopen en dat ruilen met mijn oude moderne ding. Met geld toe - van mij, dat is.

Als een laatste noodkreet besloot ik de reparatieservice te bellen.
'Ik heb een wat vreemde vraag. Ik wil mijn vlammen kleiner hebben. Ziet u, ik wil nog weleens eten stoven...'
'Lekker is dat hè?', zei de Twentenaar aan de andere kant van de lijn, met een waarlijk bourgondische glans in zijn stem.
'Ja. Maar dat kan nu niet meer.'
'Je kunt het afstellen', zei hij eenvoudig.

Afstellen. Ik kon het afstellen.
Knop eraf, naast de as een klein schroefje, schroefje fractie draaien, dan wordt de gastoevoer en dus de vlam kleiner.
'U hebt geen idee wat een opluchting dat is!'
Sterker nog: als de man voor me had gestaan had ik hem gezoend.

De dag was snert en prut, het hele leven was snert en prut, maar dit maakt alles beslist rooskleuriger.