Kerngezond

Hij zit op een troon van hulpeloosheid.
Ik weet niet of het opzet is - ik denk het niet. Hij doet niet aan zelfreflexie, en zonder zelfreflexie is bewust manipuleren haast onmogelijk.
Maar, bewust of niet: manipuleren doet hij.

Zo kwetsbaar is hij. Zo moe, zo ongelukkig. Treurend, mokkend, kwijnend. Tobberig en lusteloos. Gestaag bereidt hij voor: hij is bezig kopje onder te gaan, hij redt het niet meer.
En dat is ook zo.
Maar hij is ook als een kind. Eenmaal het acute leed achter de rug worden tranen gedroogd en is het tijd om buiten te spelen.

Hij slaat toe: ‘Gaan jullie nog naar de markt? Kan je citroenen voor me meenemen?’
‘O, als jij toch naar de C1000 gaat, neem jij dan wc-papier mee?’
‘Kan jij mijn brood afhalen?’

De keukenvloer vies, het fornuis, de wc, de wastafels.
Het is altijd zijn beurt, omdat mijn moeder of ik uiteindelijk altijd schoonmaken. Wanhopig en gefrustreerd door de aanblik van het vuil rapen we ons laatste beetje energie bijeen, pakken dweil en Vim en sponsjes en maken schoon.
Als hij op zijn taken wordt gewezen wordt hij kwaad. Hoe terecht de verwijten ook zijn.

Hij kàn het wel. Hij was altijd al de vrouw des huizes. Niemand maakt beter schoon dan hij. Hij weet welk middel het beste is voor welke vlek en welk materiaal, hoe welk pannetje het beste kan worden geschuurd. Altijd staat er ergens wel een etiket van een leeg jampotje te weken voor zijn verzameling (de etiketten zowel als de potjes), als hij andijvie wil koken die eerst in de gootsteen gewassen moet worden weet hij ineens wèl hoe die gootsteen schoongemaakt moet worden.

Gemakzucht.

Trillend en krachteloos tracht mijn moeder de poot stijf te houden: ‘Eeeh.. lieverd, je weet dat we gescheiden zijn, hè?’
Maar als hij kribbig antwoordt, de moeheid of zelfs maar de schijn daarvan in stem en gezicht doorklinkt, gaat ze alweer overstag: ‘Ok, ok, ik doe het wel. Maar je moet het ècht zelf leren, of je moet thuiszorg regelen.’
Keer op keer spreken we af: we doen het niet meer. Hij moet het zelf doen.

En dus haalde ik de kapotte tl-buis los. Dat hij dat niet zou kunnen, dat wil ik nog geloven. Vreemd systeem, verborgen moertje dat de kap vastzet, klepjes die los moeten, de buis die gedraaid moet.
Ik haalde de tl-buis los en zette hem in de gang. Al wat hij nu hoeft te doen is een nieuwe kopen.
Maar ik weet nu al dat dat niet gaat gebeuren. Dat de lamp tot in lengte der dagen in de gang blijft staan, mettertijd verhuist naar een hoekje, uiteindelijk helemaal kwijtraakt. En hij zich gewoon in het halfdonker wast, de deur van de badkamer open, licht in de gang aan.

Omdat hij geen tijd heeft, ‘er niet toe komt’. (maar wel uren tv kan kijken, of krantenknipsels kan verzamelen)
Omdat hij niet weet wáár, en hòe (maar o wee als ik de verkeerde lamp uit zijn grote collectie pak, om een lamp in de gang te vervangen. Verkeerde sterkte, mat in plaats van glans of andersom, verkeerde vorm)

Omdat hij zichzelf verwaarloost.

En eigenlijk vind ik dat tragischer dan welke val in de tram ook.