And A Curse.

Ja, het was beslist een zegen. Aanvankelijk.

Net als toen ik de diagnose MS kreeg sloeg de vreugde en opluchting al snel om, toen de consequenties werkelijk begonnen door te dringen.
Maar: het was ook anders dan bij de MS.

Dat ik niet meer kan rennen ontdekte ik een aantal weken geleden bij toeval. Het was tamelijk confronterend, in grote termen als ‘de vergankelijkheid van alles’ en ‘de onvermijdelijke aftakeling die ineens tastbaar wordt’. Maar om nou te zeggen dat het gebrek aan rennen een dagelijks gemis is, nee.

Waar, kortom, het besef zich bij de MS uit in, en beperkt tot, een dergelijke incidentele huilbui, jammerklacht of depressieve dag, gaat het in het geval van autisme sluipender, geniepiger. Het besef blijkt mijn denken te doortrekken, steekt op onverwachte momenten de kop op. Net zoals ik ‘Lekker puh’ deed naar de hulpverleners, zo lijkt de diagnose ‘Lekker puh’ tegen mij te doen.

En wat daarbij ook fundamenteel anders is dan bij de diagnose MS, is dat mijn identiteit - of wat daarvoor moet doorgaan – in het geding is, ter discussie staat.

Autisme is een zogenaamde Pervasive Development Disorder. Pervasief: alles doordringend.
Het bepaalt het totale doen en laten, het is in alles zichtbaar, merkbaar, voelbaar. Niet voor niets werd de diagnose zelf opgesplitst in een tiental terreinen, zoals taalgebruik, contacten, motoriek, communicatie, voorstellingsvermogen.
Is er dan nog een scheiding mogelijk tussen identiteit en ziekte, tussen persoon en patiënt?

De weinige dingen waarvan ik nog zeker was, aan mezelf en mijn wezen, zijn nu ineens weggevallen.
Mijn dromen, idealen, denkbeelden: alles staat op de tocht. Niet de denkbeelden en idealen zelf, maar de waarde ervan, de validiteit.

Wat zou het. Wat is het nut. Waarom zou ik, wat is mijn nut.

Religie? Meditatie?
Dans en poëzie, vloeiende bewegingen in lichaam, taal, muziek, in leven, denken ademhalen. Alles lijkt ineens zinloos.

‘Ik ben autistisch. Het is verbeelding dat ik denk dat ik dit kan, dat ik denk dat ik nuances zou kunnen begrijpen.’
Meningen en opinies – wat betekent het, wat telt het, wat doet het er nog toe?
Als ik geen groter geheel kan zien, wat zeggen mijn analyses dan? Als ik me niet wil verdiepen, kan verplaatsen in mensen, wat gaat er dan allemaal niet aan me voorbij?

MS doet dat niet. Niemand zal zeggen: ‘die mevrouw kan dat nou wel vinden, over politiek of wereldvoedseltekort of milieuvervuiling of dat de macht van de katholieke kerk, maar ze heeft tintelingen in haar armen, ze is incontinent en ze loopt met een stok – moeten we al die meningen dan wel serieus nemen?’.

Maar autisme?

Autisten doen aan feitenverwerving: puntsgewijs, gefragmenteerd en geclusterd. Geen groter geheel, geen onderlinge verbanden, geen glooiend lijnenspel. Blokken, geen cirkels; rood-geel-blauw, door zwarte lijnen gescheiden, geen ontelbaar aantal tinten.
Hoe kan ik dan filosoferen, hoe dénk ik dat te kunnen?
Alles verbeelding.
Vergeet het, geef het op; alle idealen, alle grote ideeën.

Overleven. Leven buiten de wereld, alleen bezig met de dag door te komen – dat is mijn voorland, zoals het ook mijn achterland is geweest. Kijk mij eens zelf mijn veters strikken.
Niks boek en uitgever, niks beroemd en belangrijk zijn. Zelfstandig wonen, niet vergeten andere kleren aan te doen, af en toe ’s avonds iets anders eten dan rijst met wortel: dat is al waar ik me mee bezig moet houden.
Geen grijstinten.

Ik wil dit niet.
Ik doe er niet aan. Ik ben niet autistisch. Ik wil geen zwart-wit-wereld, ik wil grijs, genuanceerd – en dus ben ik niet autistisch, ik weiger. Lekker puh, terug.
Zei zij heel zwart-wit.

En ze klakte nog eens met haar tong, wreef aan haar oor, keerde star en koppig haar eigen starre denken de rug toe.
En ze bedacht zich, fluisterend: hoe fijn het was om al die vage angsten gewoon rationeel te ordenen, de woorden als blokjes te schuiven tot ze goed lagen, het onderwerp deed er niet meer toe, de impact ervan ook niet, alleen die woorden die zo heerlijk waren.
En dat dat gedrag, dat volkomen afstand nemen van het eigen gevoel, gelukkig helemaal niet vreemd was, laat staan autistisch...