Vanish, old skool

'Je lijmpot lekt', wees ik naar de druipende lijm op mijn moeders bureau.

'Oh jee! Oh, dat is héél erg, verdòmme, dat vergt een enòrme...'
'Nee, laat maar'. Onderbrak ik haar wanhoopskreten. 'Ik Weet Hoe Dat Moet.'

Want ineens kwam mijn halve lagere-schooltijd terug.

Wij hadden een lijmfascinatie. En masse.
Dat wil zeggen: een vloeibare-lijmfascinatie.
Ik geloof eigenlijk niet dat we ooit met die lijm hebben gelijmd. Lijmen deden we met Pritt-stift. Want de vloeibare lijm liet sporen achter, drukte door;, zeker als je crepe-papier lijmde.
En je gebruikte altijd teveel. Kinderlijke motoriek, realiseer ik me nu. Toen was het een voor ons onverklaarbare onmogelijkheid tot doseren. We weten het aan gebreken in het systeem van de potjes zelf, aan ons kon het niet liggen, want we waren op ons allervoorzichtigst.
Dus we lijmden met Pritt-stift.
De vloeibare lijm, die had een andere functie.

Lijmballetjes.

Als het dáárom ging hadden we ineens een verbazend goede motoriek. We waren experts.

Lijmballetjes maakte je door een plas lijm op je tafeltje te laten lopen.
Zoals Rudolph van Veen al zijn deeg op een marmerplaat maakt, geroutineerd de losse ingredienten met vingers en handen bijeenpakkend en tot een soepele eenheid knedend, zo maakten wij balletjes uit de ogenschijnlijk oncontroleerbare plassen lijm.

Kloppen. Met vier vingers tegelijk heel snel in de lijmplas kloppend.
Geduld.
Niet bang zijn, je niet laten afschrikken door de klodders lijm tussen je vingers, lijm die overal leek te zitten, waar je je nooit meer van leek te kunnen bevrijden.
Geduld. Volharding.
Langzaamaan bond de lijm zich. Vormde dunne strengen.
Dan ging je niet meer kloppen, maar wrijven.
Eerst de tafel, dan je handen over elkaar.
Net als Rudolph doet, met de laatste restjes deeg aan zijn vingers.
En uiteindelijk werd het een balletje. Hoe dan ook, met hoeveel je ook was begonnen: hoe dan ook werd het uiteindelijk één geheel.

In het allereerste begin - als het lijmballetje nog maar pas was geboren, zeg maar - was het het fijnst en mooist. De kleur zilverwit; melkachtig met een zachte parelmoerglans. De structuur heel zacht, zijig. Nèt niet meer plakkerig, maar wel heel plooibaar. Fluide, zonder vloeibaar te zijn. Prachtig. Om dat eerste begin deed je het eigenlijk.
Al snel werd het steeds taaier. Doorzichtiger, maar 'stiller', minder levend. Gewoon saaie lijm. Je kon er nog op kauwen, en dat probeerde je ook elke keer weer, telkens weer in de mis-veronderstelling dat het op kauwgom zou lijken. Het was het beslist niet. Het smaakte vies en gaf niet mee.

Bij kleinere hoeveelheden lijm was het je overigens ook mogelijk om de tafel als hulpmiddel en intermediair weg te laten. Dan had je twee handen nodig: in de palm van je ene hand liet je de lijm lopen, met de vingers van je andere hand klopte en wreef je in die handpalm.

Je kon ook gekleurde balletjes maken. Daartoe tekende je eerst met stift of pen op je bureau of hand. Mèt de lijm kwam direct ook de inkt weer mee.
Alles kwam trouwens met die lijm mee, dus voor een echt mooi clean balletje moest je zorgen dat je een schoon plekje van je hand of tafel gebruikte.

Lijmballetjes maken was ten strengste verboden.
Om heel eerlijk te zijn snap ik - ook weer: nu terugdenkend - niet helemaal waarom.
Het was één van de weinige kinderlijke knoeierijen die géén rotzooi achterlieten, juist omdat het zo'n volkomen zelfreinigend proces was.
Ja, het was verspilling, allicht. En het kauwen was vermoedelijk kankerverwekkend, maar dat we op die balletjes kauwden wisten de juffen en meesters niet.
Het was vooral erg onhandig: je was tenslotte voor tenminste tien minuten een hand en een deel van je tafeltje kwijt. En het was - hm, ok. Ja, daar zit wat in, nu ik erover nadenk. Het was namelijk een ware ramp als je - zie: 'kinderlijke motoriek' - per ongeluk een schoolboek in de net gemaakte lijmplas stootte.
Maar afgezien daarvan waren we lief bezig. En heel rustig.

En: het bereidde ons voor op de toekomst.
Want nu, bij mijn moeder, had ik direct mijn techniek weer te pakken.
In een mum van tijd had ik de lijm van het tafelblad verwijderd - een prachtige schone plek op het verder volledig doorrookte oppervlak achterlatend.
Nou ja. Er is nog een halve pot lijm over. Misschien kunnen we daar de rest van het blad mee doen.
Want wat moet je tenslotte anders met een potje Velpon...?