Complex

Ik had mijn vader gebeld.
Het was een redelijk uitgelaten, melig gesprek: eerst had ik quasi-verontwaardigd ‘opheldering geeist’ voor het feit dat hij niet eerder had opgenomen, want dat hij toch wel begreep dat mama nu heel zeker had geweten dat hij dood in huis had gelegen. Van daaruit waren we op de een of andere manier op mijn zieltogende hibiscus gekomen, die hij onder zijn hoede had genomen, in een laatste poging tot reanimatie. Waarin hij helaas niet was geslaagd; op welk bericht ik over-dramatisch mijn ontroostbaar verdriet uitte.
’t Was alles ontlading, na het emotionele gesprek dat ik even daarvoor met mijn moeder had gehad.
Die stootte mij nu aan: ‘vertel jij het hem. Ik heb niet meer de fut om hem straks nog te bellen’
Zonder enige wisseling in toon zei ik luchtig: ‘oh, en mama is ontslagen, vandaag, dat moest ik je zeggen’.

Stilte.
In filmscripts zou staan: [beat].

De stilte was niet lang, maar wel zo nadrukkelijk dat ik onmiddellijk serieus werd, onzeker.

“Geef mama ‘ns”

Ondanks mijn moeders nee-schudden gaf ik zonder enige aarzeling de telefoon aan haar.
En bleef zelf verward achter, volkomen uit het lood geslagen, overrompeld.

Terwijl mijn moeder met mijn vader praatte vroeg ik me af: wat was het in vredesnaam wat me zo aangreep?

Het was de ‘volwassenheid’ in mijn vaders stem.
Natuurlijk, ik had mijn ouders vaak genoeg ernstige gesprekken horen voeren.
Ook vaak genoeg zelf over serieuze onderwerpen met mijn vader gesproken.
Maar het was de kalme fermheid die ik niet eerder in zijn stem had gehoord.
Het was ook de eerste keer dat hij ooit een gebiedende wijs tegen me had gebruikt zonder kwaadheid. De gebiedende wijs kende ik alleen in de context van ruzie; van ergernis, frustratie. ‘Ruim je spullen achter je op’. ‘Hou daarmee op’. ‘Hou je mond’.
Deze strengheid was geladen, dat zeker. Maar: beladen met zorg, schrik, verdriet.
Ontdaan van elke vorm van agressie of woede.
In dat ene zinnetje raakte hij mijn vadercomplex, mijn levenslange gemis naar die kalme kracht, in volle hevigheid.

Mijn moeder had bezorgdheid in me losgemaakt; woede om het onrecht dat haar was aangedaan; een luisterend oor; alle troost die ik maar kon bieden. De volwassene in mij, een moeder voor mijn moeder. Een scala aan emoties, maar: beheersbaar en inzetbaar.
Mijn vader maakte het kind los en legde me lam.